Βήματα για τη ζωή

Λεπτομέρειες:

Δημιουργήθηκε: Friday, 26 December 2014 10:14

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ :

«Βήματα για τη ζωή»

Σχολικό Έτος 2014-2015

Τμήμα Ολοήμερο

Διάρκεια: Οκτώβριος-Ιούνιος

Νηπιαγωγοί : Γκοτζαμάνη Σοφία,

                      Τάτσιου Στέλλα.

 

 Στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2014-15 στο Ολοήμερο τμήμα του 2^ου Νηπιαγωγείου ασχοληθήκαμε με το  πρόγραμμα Αγωγής Υγείας :  «Βήματα για τη ζωή».

Είναι ένα πρόγραμμα ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων που σκοπός του είναι να διδαχτούν  τα παιδιά τον τρόπο να σκέφτονται  και να αποκτήσουν τις δεξιότητες εκείνες που θα τα βοηθήσουν να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους, να έχουν ενσυναίσθηση, να αποφεύγουν τις συγκρούσεις και να παίρνουν σωστές αποφάσεις για να λύνουν τα προβλήματα τους.

Επίσης βασικές δεξιότητες οι οποίες διδάσκονται στο συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι :

·         η ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και των δεξιοτήτων φιλίας,

·         η συγκέντρωση της προσοχής,

·         η συμμετοχή και η συνεργασία στην τάξη

·         καθώς και η αποφυγή εκδήλωσης σωματικής και λεκτικής επιθετικότητας και θυματοποίησης.

Η επιτυχία των στόχων του προγράμματος στηρίζεται στη συνεργασία με την οικογένεια και ιδιαίτερα με τους γονείς οι οποίοι καθίστανται συμμέτοχοι στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Η γενίκευση και η μεταφορά της μάθησης των κοινωνικοσυναισθηματικών δεξιοτήτων που αναφέρθηκαν είναι δύσκολο ?αν όχι αδύνατο- να επιτευχθεί χωρίς την ελάχιστη έστω υποστήριξη της οικογένειας των μαθητών.

Άλλωστε, εφόσον γενίκευση είναι η μεταφορά της μάθησης των δεξιοτήτων σε πραγματικές καταστάσεις, είναι αυτονόητο ότι το παιδί θα πρέπει να μάθει να τις χρησιμοποιεί πέρα από το σχολικό πλαίσιο και στην οικογενειακή και κοινωνική του ζωή με στόχο την ολοκλήρωση και την προσωπική ευτυχία. 

Αναφέρουμε κάποιες ενδεικτικές δραστηριότητες από το πρόγραμμα: "Βήματα για τη ζωή"

Κάναμε τα βαζάκια "Δεν έγινα βοηθός", και "Έγινα βοηθός" αφού το κάθε παιδί έγραψε σε χαρτάκι το όνομά του. 

Κάναμε την κονκάρδα του βοηθού στον υπολογιστή που ο κάθε βοηθός φορούσε κατά την διάρκεια άσκησης των καθηκόντων του.

  Τον τροχό της φιλίας , τα βραχιολάκια και το βιβλίο της φιλίας που τα παιδιά έγραφαν τις εντυπώσεις τους από το παιχνίδι με τον- την φίλο/η τους.

 

Κάναμε κλήρωση για τον βοηθό,  στα  μαθήματα του προγράμματος για κάθε εβδομάδα,καθώς και την καρέκλα που θα κάθεται ο βοηθός που ήταν το Τιμώμενο Πρόσωπο της ημέρας.

 

Κάθε βοηθός έφερνε διάφορα αγαπημένα του αντικείμενα (παιχνίδια, φωτογραφίες ,παραμύθια, CD με τα αγαπημένα του τραγούδια, κ.λ.π.) τα τακτοποιούσαμε στη "γωνιά του βοηθού"

και τα παρουσίαζε στους συμμαθητές του.

Κάθε βοηθός στο τέλος έπαιρνε το βραβείο, ως ευχαριστήριο για την σημαντική δουλειά που πρόσφερε στο μάθημα όπου εκεί γράφαμε τις φιλοφρονήσεις των  συμμαθητών του.

 Μιλήσαμε για τις φιλοφρονήσεις και τις γράψαμε στον πίνακα των φιλοφρονήσεων .

Μάθαμε και γράψαμε γλυκά λογάκια και τα βάλαμε στο βάζο.

 Γράψαμε το Συμβόλαιο με τους κανόνες συμπεριφοράς που θα εφαρμόζαμε στην τάξη μας.

 

Συζητήσαμε για τις έννοιες "Μερικοί-Όλοι"και παίξαμε παιχνίδια για κατανόηση αυτών των εννοιών.

Σήμερα τα κορίτσια φοράνε όλα φόρεμα ή μερικά; Τα αγόρια φορούν όλα μπλέ παντελόνι ή μερικά;

Ζωγραφίστε κύκλους και χρωματίστε μερικούς.

 

Κάναμε το πείραμα βυθίζεται- επιπλέει με διάφορα αντικείμενα καθώς και δiαλύεται δεν διαλύετα. Επιπλέουν όλα τα αντικείμενα στο νερό ή μερικά;Διαλύονται στο νερό όλα ή μερικά;

 

 

 

 

Μιλήσαμε για τις έννοιες "Πριν-Μετά".

Παίξαμε παιχνίδια για την κατανόηση των εννοιών:

Κατεβάσαμε εικόνες χρονικής ακολουθίας από το διαδίκτυο.  

Τα παιδιά  τις έβαλαν στη σωστή χρονική σειρά χρησιμοποιώντας τις λέξεις "Πριν-Μετά"

 

 Μιλήσαμε για τις γλωσικές έννοιες "Τώρα-Αργότερα"

Βρήκαμε στο διαδίκτυο , σε εφημερίδες και περιοδικά, εικόνες που έδειχναν ανθρώπους   σε διάφορα στάδια της ζωής τους. Τις έβαλαν στην σωστή χρονική σειρά χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες εκφράσεις. 

 Mας δόθηκε η ευκαιρία να συζητήσουμε σχετικά με το ποιά είναι η κατάλληλη ηλικία για τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα των ανθρώπων.

Μάθαμε το αίνιγμα:

Τί είναι αυτό που στην αρχή περπατάει με τέσσερα πόδια, μετά με δύο και στο τέλος με τρία;

Ο άνθρωπος.

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ

Μιλήσαμε για τα συναισθήματα.Κάναμε τον πίνακα αναφοράς των συναισθημάτων

 ΧΑΡΑ- ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ

ΛΥΠΗ-ΛΥΠΗΜΕΝΟΣ

Κάναμε κολάζ με χαρούμενα και λυπημένα πρόσωπα,

 

Παρατήρησαν την εικόνα ενός χαρούμενου και ενός λυπημένου παιδιού και προσπαθήσαμε να μαντέψουμε για ποιό λόγο νιώθει χαρούμενο ή λυπημένο αντίστοιχα.  Οι απαντήσεις καταγράφηκαν.

Τί μπορούμε να κάνουμε  όταν είμαστε λυπημένοι ώστε να μας περνάει η λύπη; 

Περιέγραψαν εμπειρίες που ένιωθαν χαρούμενοι ,λυπημένοι και τις ζωγράφισαν.

Κάναμε το ταμπλώ της χαράς και της λύπης,

μάσκες με χαρούμενες και λυπημένες φατσούλες

Κάναμε γκριμάτες με χαρούμενα και λυπημένα πρόσωπα, ακούσαμε διάφορα είδη μουσικής ,και συζητήσαμε για το ποιά μουσική μας κάνει χαρούμενους και ποιά λυπημένους. 

Ακούγοντας μουσική ,αν προκαλούσε χαρά , τα παιδιά πήγαιναν στο χαρούμενο πρόσωπο.

 Αν προκαλούσε λύπη ,στο λυπημένο.

Φύλλο εργασίας:Ζωγράφισε τόσα χαρούμενα προσωπάκια όσα λέει ο αριθμός.

Δόθηκαν εργασίες για το σπίτι  .

"Είμαι χαρούμενος/η όταν...

 "Εγώ κάνω τους γονείς μου χαρούμενους όταν...

καθώς και της λύπης 

 ΤΙ ΑΡΕΣΕΙ ΣΕ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΙ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ

Αρέσουν σε όλους μας τα ίδια πράγματα ή διαφορετικά;

Τα παιδιά εξέφρασαν τις προτιμήσεις τους για τα αθλήματα, τα τραγούδια, τα παιχνίδια, τις γωνιές, τα επαγγέλματα, κ.λ.π.

Σε ένα στενόμακρο υφασμάτινο πίνακα (μπάνερ) που τυλίγεται σαν πάπυρος ή ξετυλίγεται και και κρεμιέται στον τοίχο τα παιδιά ζωγράφισαν το πορτρέτο τους ,και πιο κάτω ότι τους αρέσει να κάνουν.

Κάναμε τον πίνακα διπλής εισόδου: "Ποιό παραμύθι σου αρέσει περισσότερο;"

 

ΘΥΜΟΣ-ΘΥΜΩΜΕΝΟΣ

(Μας θυμώνουν όλους τα ίδια πράγματα;- Πως διαχειρίζομαι τον θυμό μου)

Τα παιδιά παρατήρησαν την εικόνα με το θυμωμένο παιδί.

Περιέγραψαν τις εξωτερικές σωματικές ενδείξεις.

Χρησιμοποιήσαμε στηθοσκόπιο για να ακούσουν τους χτύπους της καρδιάς τους.

Όταν κάποιος ήταν θυμωμένος, τα παιδιά άκουγαν τους χτύπους  της καρδιάς .

Πότε η καρδιά μας χτυπά πιο γρήγορα;'Οταν είμαστε ήρεμοι ή όταν είμαστε θυμωμένοι;

Τα παιδιά ανέφεραν κάτι που τα κάνει να θυμώνουν. Καταγράφηκαν οι απόψεις τους.

 

και τις ζωγράφισαν.

Κάναμε ταμπλό με το συναίσθημα του θυμού.

Κάναμε το θυμόμετρο για να μετράμε το θυμό μας

 

Η φύση θυμώνει.

Είδαμε dvd με διάφορα έντονα καιρικά φαινόμενα και τα ζωγράφισαν.

Πίνακας αναφοράς:

 

Είναι καλό για την υγεία μας να είμαστε για πολύ θυμωμένοι;

Τι κάνω για να ηρεμήσω όταν θυμώνω;

Ακούστηκαν οι απόψεις:

• Ζωγραφίζω
• Κλωτσάω τη μπάλα,
• Πάω στη φίλη μου,
• Πάω για προπόνηση,
• Βλέπω τηλεόραση,
• Τρώω ένα γλυκό,
• Ακούω μουσική,
• Τραγουδάω το αγαπημένο μου τραγούδι,
• Διαβάζω το αγαπημένο μου παραμύθι.
• Τοσυζητάω με την μαμά μου,
• Παίζω με τα αδέλφια μου

Μάθαμε μια τεχνική χαλάρωσης. Εξασκηθήκαμε στην χαλαρωτική αναπνοή.

 

 

 ΦΟΒΑΜΑΙ-ΝΙΩΘΩ ΑΣΦΑΛΗΣ

Παρατηρούν εικόνες παιδιών που αισθάνονται φοβισμένα-τρομαγμένα.

 

Κάθε παιδί μίλησε για κάποιο φόβο που ένιωσε  κάποια φορά και τέλος μας είπε τι έκανε για να τον ξεπεράσει :

Και τον ζωγράφισαν.

 Είπαμε παροιμίες όπως:

• Φοβάται και τη σκιά του,
• Ο βρεγμένος τη βροχή δεν την φοβάται
• Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό το Γιάννη.

και  ζωγράφισαντον Γιάννη και το θεριό.

 Έπαιξαν με τη σκιά, με τη χρήση λευκού σεντονιού και προβολέα,και συνομίλησαν με "φαντάσματα"

 Φτίάξαμε ένα κουτί για να πετάμε το φόβο μας αφού τον ζωγραφίσουμε.

 ΕΣΩΣΤΡΕΦΗΣ-ΜΥΣΤΙΚΟ

Παρατήρησαν την εικόνα εσωστρεφούς προσώπου  και μίλησαν για το πως αισθάνεται.

Είπαν τους λόγους που  κρατάει κάποιος  μυστικά:

• Ντρέπεται να πει πως νιώθει,
• Φοβάται μην τον κοροιδέψουν,
• Δεν θέλει να τον μαλώσουν,
• Δεν θέλέι να πει την αλήθεια,
• Θέλει να κάνει έκπληξη στο φίλο του στα γενέθλιά του.

 Παίξαμε ένα παιχνίδι:Το μυστικό είναι βαρύ να το κρατάμε . Όταν το μοιραζόμαστε με πολύ αγαπημένα μας πρόσωπα, το σακκουλάκι είναι ελαφρύ και νιώθουμε καλύτερα.

Παρατηρήσαμε εικόνες με πίνακες ζωγραφικής του Πάμπλο Πικάσο με μοντέλο το γιό του. Τί συναίσθημα φαίνεται να εκφράζει το παιδί; Ζωγράφισαν το ένα πορτρέτο.

      

Ακούσαμε, τραγουδήσαμε και χορέψαμε το τραγούδι: 'Έχω ένα μυστικό

ΝΟΙΑΖΟΜΑΙ-ΒΟΗΘΑΩ

Τι μπορούμε να κάνουμε όταν θέλουμε να δείξουμε ότι νοιαζόμαστε για την τάξη;

Τα παιδιά απάντησαν:

 Κάναμε το δέντρο της φιλίας. Τα παιδιά σχεδίασαν το περίγραμμα της παλάμης τους σε χαρτονάκια , τα έκοψαν και γράψαμε τον τρόπο που θα προτιμούσε να δείξει το καθένα ότι νοιάζεται . Τα χαρτονάκια αυτά γίνονται τα φύλλα του δέντρου.

        ΠΕΡΗΦΑΝΟΣ      

"Είμαι περήφανος" σημαίνει ότι νιώθω καλά για κάτι σημαντικό που έκανα  .

Το κάθε παιδί έκοψε ένα κίτρινο  κάνσον αστεράκι και γράψαμε ένα πράγμα που είναι περήφανοι για τον εαυτό τους ή το κάνουν καλά.

 

 

Τα παιδιά ρωτήθηκαν: "Ποιά ζώα θα λέγατε εσείς περήφανα"

Απάντησαν: Το παγώνι, ο κόκορας, η καμηλοπάρδαλη, το λιοντάρι,ο κύκνος, ο αετός. Αποφασίσαμε να κάνουμε το παγώνι.

Σε κάρτα από κάνσον χαρτί  στην εσωτερική πλευρά, αριστερά ,τα παιδιά ζωγράφισαν τη μαμά, όπου εκεί η μαμά  τους θα γράψει για ποια πράγματα είναι περήφανη για το παιδί της και στην αριστερή τον μπαμπά τους που εκεί θα γράψει ο μπαμπάς τους. Στο μπροστινό μέρος της κάρτας τα παιδιά ζωγράφισαν τον εαυτό τους.

 

Δόθηκε η εργασία για το σπίτι

Κάναμε το βιβλίο των συναισθημάτων

 

 το ζάρι των συναισθημάτων

 

και το ρολόι των συναισθημάτων

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ

Ένας ή και οι δυο γονείς επισκέφτηκαν το σχολειο μας σε δυο φάσεις, όταν το παιδί τους ήταν βοηθός. Την πρώτη φορά μας μίλησαν για το παιδί τους, την γέννησή του, την οικογένειά του, τα χόμπι του,  τα αγαπημένα του φαγητά , γλυκά που προτιμάει, τις αγαπημένες του σειρές στην τηλεόραση, κ.λ.π.

Στη δεύτερη φάση οι γονείς  με τη βοήθεια των παιδιών παρουσίασαν μια δραστηριότητα.

Ο μπαμπάς της Αγάπης έπαιξε μπουζούκι,και τραγούδησε μαζί με τα παιδιά αγαπημένα τραγούδια των παιδιών.Τα παιδιά χόρεψαν και διασκέδασαν πολύ.

 

 Ο μπαμπάς της Νικολέτας μίλησε στα παιδιά για τη μελισσοκομία .Μας έφερε κυψέλη και διάφορα εργαλεία που χρησιμοποιεί . Μίλησε στα παιδιά για τις μέλισσες , πως φτιάχνουν το μέλι , και πως το μαζεύει από τις κυψέλες.

Η μαμά της Δέσποινας έκανε με τα παιδιά μπάρες Δημητριακών για πρωινό.

Η μαμά της Άρτεμης μας έφερε λουλούδια και με τη βοήθεια των παιδιών έκανε το πρωτομαγιάτικο στεφάνι.

 

Η μαμά της Μαρίας έφερε χαρτόνια και έδειξε στα παιδιά πως να κάνουν μια κάρτα για ένα αγαπημένο τους πρόσωπο.

Η μαμά του Μάριου έφερε φακές και μικρά κεσεδάκια και έδειξε στα παιδιά πως να τις φυτέψουν.Κάναμε και πίνακα διπλής εισόδου που κάθε παιδί σημείωνε την ανάπτυξη του φυτού του

 

Ο μπαμπάς της Νεφέλης που είναι αστυνομικός μίλησε στα παιδιά για τη δουλειά του.Έφερε και διάφορα εργαλεία της δουλειάς του, όπως φακό, ασύρματο που επικοινωνούν οι αστυνομικοί.

 

Ο μπαμπάς του Δημήτρη έφερε κομμάτια ξύλου και με τη βοήθεια των παιδιών έκανε ένα κλουβάκι για τα πουλιά. 

Η μαμά του Γιώργου μας διάβασε ένα παραμύθι.

Η μαμά της Σταυριαλένας που είναι νοσοκόμα, μας μίλησε για τη δουλειά της στο νοσοκομείο.Μας έδειξε διάφορα εργαλεία της δουλειάς της όπως την "πεταλούδα"

που κάνουν αιμοληψία στα παιδιά.

 

Η μαμά και ο μπαμπάς της Δήμητρας με τα παιδιά έκαναν όμορφα κάδρα .

Η μαμά της Ρένιας έφερε τα υλικά και με τα παιδιά έκανε νόστιμα μπισκοτάκια.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Κατά τη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος, τα παιδιά αποκτούσαν γνώσεις και δεξιότητες που εξελίσσονταν σταδιακά γεγονός που βελτίωνε τη λειτουργία της τάξης.      

Αρχικά, κατά το «ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ» , μέσα από πρωτότυπα και ευχάριστα παιχνίδια τα νήπια έμαθαν δίκαιους τρόπους για να επιλέγουν τη θέση τους, τον αρχηγό στα παιχνίδια, να κάνουν ζευγάρια και να περιμένουν υπομονετικά τη σειρά τους. Μέσα από αυτές τις διαδικασίες αποφύγαμε αρκετές συγκρούσεις που θεωρούσαμε πάντα δεδομένες για μια τάξη νηπιαγωγείου. Επίσης, οι πρακτικές που προτείνονταν από το πρόγραμμα βοήθησαν τις νηπιαγωγούς να οργανώσουν το σχολικό περιβάλλον χωρίς να χρειάζεται άμεση δική τους παρέμβαση.

Κατά τη διάρκεια της Β? Ενότητας «ΕΝΝΟΙΕΣ», τα παιδιά έμαθαν να οργανώνουν τις δραστηριότητες τους με βάση το χρόνο και να συνυπολογίζουν πάντα τις συνέπειες των πράξεών τους. Επίσης, αναγνώρισαν τους άλλους ως διαφορετικούς αλλά και ως απαραίτητους συνεργάτες στην επίτευξη κοινών στόχων.  Τα μαθήματα της ενότητας αυτής ήταν μια επιπλέον ευκαιρία για τις νηπιαγωγούς να τονίσουν την αξία της ευγενικής συμπεριφοράς και τη σημασία της συγκέντρωσης της προσοχής για τη λειτουργία της τάξης και τη σταδιακή απόκτηση της γνώσης.

Στη συνέχεια αναπτύχθηκαν πολλαπλές δραστηριότητες σχετικά με την «ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ? ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ». Για πρώτη φορά τα νήπια έμαθαν να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους και να τα σχετίζουν με ενδείξεις του σώματος και των περιστάσεων μέσα στις οποίες εκδηλώνονται. Βρήκαν τρόπους να αντιμετωπίζουν κάθε φορά τα συναισθήματά τους και να σέβονται τα συναισθήματα των άλλων. Εκδήλωσαν με διάφορους τρόπους ενδιαφέρον και φροντίδα για τους συνανθρώπους τους αλλά και το περιβάλλον.

Οι εμπειρίες που αποκτήθηκαν από τις προηγούμενες ενότητες  λειτούργησαν αποτελεσματικά  στην «ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ». Τα νήπια θεώρησαν αναγκαίο κάθε φορά να προσδιορίζουν και να διατυπώνουν το πρόβλημα που παρουσιάζεται και εξασκήθηκαν στη διαδικασία εύρεσης πολλαπλών λύσεων. Έμαθαν να συνυπολογίζουν τις συνέπειες των αποφάσεών τους και να αναγνωρίζουν τις ανάγκες των άλλων όταν συνυπάρχουν σε μια παρέα. Οι νηπιαγωγοί απεγκλωβίστηκαν από τη συνήθεια τους να δίνουν οι ίδιες  τις υποτιθέμενες δίκαιες λύσεις και βοήθησαν τα παιδιά να αποκτήσουν τον πρώτο ρόλο στη διαχείριση των κρίσεων.

Η τελευταία ενότητα που αφορούσε τις «ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ» δεν αναπτύχθηκε λόγω έλλειψης απαραίτητου χρόνου για την επεξεργασία τόσο σημαντικών θεμάτων.  

 

Σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος καθοριστική ήταν η συνεργασία του νηπιαγωγείου με τις οικογένειες των μαθητών. Ο πρωτότυπος τρόπος επικοινωνίας με τις καθορισμένες επιστολές  που ενημέρωναν την οικογένεια για τις ενότητες και τις επεκτάσεις που μπορούσαν να κάνουν στο σπίτι έκανε τους γονείς ουσιαστικούς συμμέτοχους της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Δημιουργήθηκε σχέση εμπιστοσύνης η οποία ήταν απαραίτητη για την αντιμετώπιση δυσκολιών και ιδιαίτερων καταστάσεων που παρουσιάστηκαν. Ιδιαίτερα ευχάριστη για τα παιδιά ήταν η παρουσία των γονιών μέσα στην τάξη αλλά και μια διαφορετική και δημιουργική εμπειρία για τις νηπιαγωγούς.